Jak kształtowała się historia płaszcza?
Płaszcz to element garderoby, po który sięgamy wraz z nadejściem chłodniejszych dni. Nie tylko wygląda stylowo, ale przede wszystkim chroni nasze ciało przed zimnem i wiatrem. Dawniej służył do wyrażania statusu społecznego. Płaszcze chętnie zakładali monarchowie, duchowni i przedstawiciele arystokracji. Niektóre z nich były bogato zdobione przy użyciu haftów ze złotej nici. Wyrusz z nami w inspirującą podróż i sprawdź, jak kształtowała się historia płaszcza na przestrzeni wieków.
Płaszcz w starożytności jako ochrona przed żywiołami
Człowiek od zarania dziejów musiał adaptować się do niekorzystnych warunków środowiska, aby zwiększyć swoje szanse na przetrwanie. W czasach prehistorycznych do tego celu wykorzystywał skórę upolowanych zwierząt. Szył z niej proste płaszcze, które chroniły go przed zimnem i deszczem.
W starożytnym Egipcie, dzięki rozwojowi cywilizacji i technologii, płaszcze przyjmowały bardziej wyrafinowane formy. Niektóre z nich stanowiły małe dzieła sztuki użytkowej, które wykorzystywano podczas ceremoniałów z udziałem władców. W antycznej Grecji i Rzymie prym wiodły chlamidy i togi. Wspomniane okrycia wierzchnie nie tylko pełniły funkcje praktyczne, zapewniając ochronę przed niesprzyjającymi czynnikami atmosferycznymi, ale też reprezentacyjne. Wyrażały status i nawiązywały do sprawowanych ról społecznych.
Jak wyglądały płaszcze w średniowieczu?
Średniowiecze przyniosło ogromną różnorodność płaszczy. Pojawiły się ciekawe kroje, materiały i zdobienia. Wspomniane okrycia wierzchnie szyto m.in. z ciężkiej wełny i umieszczano na nich herby rodowe, aby w ten sposób podkreślić pochodzenie rycerza. Płaszcz stanowił bowiem część jego uzbrojenia i umożliwiał jego identyfikację na polu walki.
Bogato zdobione płaszcze, które wykonano z najlepszych materiałów, nosili przedstawiciele dworu. Elity mogły pozwolić sobie na okrycia wierzchnie z jedwabiu, aksamitu i futra, które podkreślały ich wysoką pozycję społeczną. Co ciekawe, w średniowieczu stworzono pierwsze płaszcze przeciwdeszczowe. Aby nie przepuszczały wody, materiał pokrywano woskiem.
Eleganckie płaszcze w renesansie i baroku
Renesans i barok przyniósł rozkwit sztuki i mody. Troskę o wygląd przestano utożsamiać z grzechem. W rezultacie pojawiły się płaszcze o wyrafinowanym designie, które wyróżniały się obecnością dużej ilości zdobień. Za pomocą haftów, koronek i kamieni szlachetnych podkreślano swoją przynależność do elit.
W XVII i XVIII wieku dominowały płaszcze o dwóch charakterystycznych krojach. Manteau to proste i luźne okrycie wierzchnie, na które pozwolić mogli sobie zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Z kolei redingote to płaszcz do jazdy konnej o dopasowanym fasonie, który stworzono z myślą o dżentelmenach ceniących sobie eleganckie detale.
Płaszcze w dobie rewolucji przemysłowej
Rewolucja przemysłowa, która miała miejsce w XIX wieku, przyczyniła się do powstania nowych materiałów. Na rynku pojawiły się kaszmir i tweed, z których szyto eleganckie płaszcze. Wspomniane okrycia wierzchnie nie tylko prezentowały się wyjątkowo szykownie, ale przede wszystkim doskonale chroniły przed mrozem. W XIX wieku zaprojektowano też Chesterfield – model prostego, jedno- lub dwurzędowego męskiego płaszcza, który przetrwał do naszych czasów.
Charles Macintosh w 1824 roku zrewolucjonizował świat mody, wprowadzając do niego niezwykle praktyczny i funkcjonalny element garderoby. Do produkcji płaszcza przeciwdeszczowego użył gumowanego materiału, dzięki czemu stał się on niezwykle lekki i wygodny.
Płaszcz w XX wieku jako wyraz przemian społecznych
XX wiek przyniósł dalszy rozkwit mody. Pojawiły się nowe materiały i fasony płaszczy. Dla żołnierzy, którzy walczyli na froncie podczas I wojny światowej, zaprojektowano klasyczne trencze. Te z czasem stały się niezwykle popularne wśród kobiet i mężczyzn ceniących sobie elegancję.
Lata 50. przyniosły kolejne zmiany w kroju płaszcza. Kobiety domagały się okryć wierzchnich podkreślających ich talię i takowe otrzymały. Moda na eksponowanie kształtów sylwetki nie trwała jednak długo. Już w latach 70. i 80. zaczęto nosić długie płaszcze oversize, które stały się popularne wśród miłośników mody ulicznej.
Równolegle w latach 50. pojawiły się płaszcze skórzane, które upodobała sobie młodzież znana z postaw buntowniczych i nonkonformistycznych. W kolejnych dekadach uległy rozpowszechnieniu wśród zespołów rockowych i ich fanów.
Innowacyjne płaszcze w XXI wieku
Współczesny płaszcz jest stosunkowo lekki, ponieważ dzięki rozwojowi nowych technologii udało się stworzyć funkcjonalne materiały. Pomimo niskiej gramatury, pozostają odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne. W sklepach znajdziesz zarówno klasyczne prochowce oraz dyplomatki, jak i bardziej awangardowe modele. Coraz więcej marek stawia na zrównoważony rozwój, dlatego w trosce o środowisko korzysta z materiałów pochodzących z recyklingu.
10.02.2025